اثرات تدخینی چهار اسانس گیاهی روی مرگ و میر حشرات کامل شپشه دندانه دار غلات oryzaephilus surinamensis (l.) (coleoptera: silvanidae)

شپشه دندانه­دار غلات یکی از آفات مهم محصولات انباری در کشور می باشد. به منظور ارزیابی روش های سازگار با محیط زیست برای کنترل آفات انباری، اثر سمیت تنفسی اسانس چهار گونه گیاه شامل، پونهmentha longifolia (l.) (lamiaceae) ، درمنه­کوهی artemisia aucheri (boiss) (asteraceae)، رزماری rosmarinus officinalis (l.) (lamiaceae) و مورد  myrtus communis (l.) (myrtaceae) روی حشرات کامل این آفت، بررسی شد. آزمایشات در شرایط دمایی 2±30 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±65 درصد، در تاریکی انجام شد. نتایج آزمایشات نشان داد که اسانس­های گیاهی مورد مطالعه اثر معنی­داری روی مرگ و میر حشرات کامل دارند و با افزایش غلظت و زمان اسانس دهی روند مرگ و میر افزایش می­یابد. مقدارlc50 اسانس پونه بعد از 24 ساعت اسانس دهی، 35/0 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه شد که بیشترین سمیت تنفسی را در بین اسانس­های گیاهی مورد مطالعه دارا بود. این میزان برای اسانس­های رزماری، مورد و درمنه به ترتیب 42/0، 50/0 و 99/0 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه شد. مقدار lt50 برای اسانس پونه در غلظت 74/0 میکرولیتر بر لیتر هوا 41/16 ساعت محاسبه شد ولی مقدار lt50 برای درمنه­کوهی در غلظت 03/2 میکرولیتر بر لیتر هوا 81/18 ساعت محاسبه شد که نشان دهنده اثر سریع سمیت تنفسی اسانس پونه می­باشد. بر اساس نتایج این تحقیق، در بین اسانس­های گیاهی مورد مطالعه، بیشتریناثرحشره­کشیدر پونه مشاهده گردید.